Στο Τολέδο...
ΘΑΝΑΣΙΜΗ ΜΟΝΟΜΑΧΙΑ ΣΤΟ ΚΕΝΤΡΟ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ
Όλα συνέβησαν χθες αργά το βράδυ όταν ένας μυστήριος άνδρας εισέβαλε κραδαίνοντας το σπαθί του στο σπίτι του διάσημου ζωγράφου El Greco. Ο οικονόμος του ζωγράφου προσπάθησε να εμποδίσει την είσοδο του στο εσωτερικό αλλά στάθηκε αδύνατο.
Μάρτυρες ισχυρίζονται ότι είδαν έναν άνδρα γύρω στα 50 να μπαίνει με ορμή στο σπίτι και να ανεβαίνει στον όροφο αναζητώντας το ζωγράφο. Ο El Greco αντιστάθηκε αμυνόμενος με το σπαθί του και κατάφερε να απωθήσει τον επιτιθέμενο οδηγώντας τον ξανά στο ισόγειο. Δυστυχώς, ο μυστηριώδης άνδρας στράφηκε εναντίον του οικονόμου του ζωγράφου, τον οποίο και τραυμάτισε θανάσιμα!
Ο El Greco πληγώθηκε σοβαρά στο δεξί του χέρι ενώ ο μυστηριώδης άνδρας κατέφερε να διαφύγει από την πίσω πόρτα του σπιτιού κι αναζητείται από τις Αρχές.
Οι πληροφορίες θέλουν τον μυστηριώδη άνδρα να είναι ο πατέρας της συντρόφου του ζωγράφου, Χερόνυμα ντε λας Κουέβας. Είναι κοινό μυστικό στους τολεδιάνικους κύκλους ότι ο πατέρας της κοπέλας δε συμφωνεί με το δεσμό της κόρης του. Να έφτασε άραγε στα άκρα για να προστατεύσει την τιμή της; Έγκυρες πηγές αναφέρουν ότι είδαν τον άρχοντα ντε λας Κουέβας να επιβιβάζεται σε άμαξα με κατεύθυνση προς τη Ρώμη.
Ο ζωγράφος διακομίστηκε στο νοσοκομείο όπου περιποιήθηκαν τα τραύματα του. Ευτυχώς, μετά από μια σύντομη περίοδο ξεκούρασης και με την κατάλληλη περιποίηση, θα ξαναπιάσει σύντομα τα πινέλα του όπως μας πληροφόρησαν οι γιατροί.
Συντετριμμένος από το γεγονός και κυρίως από το χαμό του οικονόμου του, ο οποίος ήταν και στενός του φίλος, ο Εl Greco αρνήθηκε να κάνει οποιοδήποτε δήλωση.
Μάρτυρες ισχυρίζονται ότι είδαν έναν άνδρα γύρω στα 50 να μπαίνει με ορμή στο σπίτι και να ανεβαίνει στον όροφο αναζητώντας το ζωγράφο. Ο El Greco αντιστάθηκε αμυνόμενος με το σπαθί του και κατάφερε να απωθήσει τον επιτιθέμενο οδηγώντας τον ξανά στο ισόγειο. Δυστυχώς, ο μυστηριώδης άνδρας στράφηκε εναντίον του οικονόμου του ζωγράφου, τον οποίο και τραυμάτισε θανάσιμα!
Ο El Greco πληγώθηκε σοβαρά στο δεξί του χέρι ενώ ο μυστηριώδης άνδρας κατέφερε να διαφύγει από την πίσω πόρτα του σπιτιού κι αναζητείται από τις Αρχές.
Οι πληροφορίες θέλουν τον μυστηριώδη άνδρα να είναι ο πατέρας της συντρόφου του ζωγράφου, Χερόνυμα ντε λας Κουέβας. Είναι κοινό μυστικό στους τολεδιάνικους κύκλους ότι ο πατέρας της κοπέλας δε συμφωνεί με το δεσμό της κόρης του. Να έφτασε άραγε στα άκρα για να προστατεύσει την τιμή της; Έγκυρες πηγές αναφέρουν ότι είδαν τον άρχοντα ντε λας Κουέβας να επιβιβάζεται σε άμαξα με κατεύθυνση προς τη Ρώμη.
Ο ζωγράφος διακομίστηκε στο νοσοκομείο όπου περιποιήθηκαν τα τραύματα του. Ευτυχώς, μετά από μια σύντομη περίοδο ξεκούρασης και με την κατάλληλη περιποίηση, θα ξαναπιάσει σύντομα τα πινέλα του όπως μας πληροφόρησαν οι γιατροί.
Συντετριμμένος από το γεγονός και κυρίως από το χαμό του οικονόμου του, ο οποίος ήταν και στενός του φίλος, ο Εl Greco αρνήθηκε να κάνει οποιοδήποτε δήλωση.
ΙΕΡΟΕΞΕΤΑΣΤΕΣ
Ο ι α τ ι μ α σ τ έ ς τ ο υ Χ ρ ι σ τ ο ύ
Ο ι α τ ι μ α σ τ έ ς τ ο υ Χ ρ ι σ τ ο ύ
Ξέρετε, είναι μάταιο να σκοτώνουμε τους ιεροεξεταστές. Αυτό που μπορούμε να κάνουμε είναι να αποτυπώσουμε την όψη αυτών των ατιμαστών του Χριστού». Πίσω από το καβαλέτο του ο Ντομένικος Θεοντοκόπουλος παρατηρεί το πρόσωπο του Μεγάλου Ιεροεξεταστή Νίνιο ντε Γκεβάρα προτού σύρει τις πρώτες γραμμές στην προσωπογραφία που του παραγγέλθηκε. Ο φοβερός καρδινάλιος, υπεύθυνος για εκατοντάδες θανάτους «αιρετικών», διαβάζει σιωπηλός. Είναι ντυμένος τα βιολετί μάλλινα ράσα της Σαρακοστής των Χριστουγέννων. Στο στυφό κροκοκίτρινο πρόσωπό του δύο ουρανί μάτια κινούνται πίσω από ένα ζευγάρι στρογγυλά γυαλιά με σκούρο σκελετό. Στην πλατεία της Μητρόπολης της Σεβίλλης ακούγονται πατημασιές αλόγου. Καθώς ο ήλιος πέφτει, η μακριά πομπή των δομινικανών μοναχών, των μετανοημένων και των πελιδνών αιρετικών, η τρομερή πομπή της Ιεράς Εξέτασης ετοιμάζεται να ξεκινήσει.
Σε τούτο το σύντομο αφήγημα ο Αντρες φαντάζεται τις συνθήκες μέσα στις οποίες ο Γκρέκο ζωγράφισε την προσωπογραφία του Νίνιο ντε Γκεβάρα: την επίσκεψη του βοηθού του καρδιναλίου στο εργαστήρι του φημισμένου ζωγράφου στο Τολέδο, την προσταγή να παρουσιαστεί ενώπιον της Πανιερότητάς του, την ανησυχία του ασυμβίβαστου καλλιτέχνη, το ταξίδι στη Σεβίλλη, τη συνάντηση με τον πανίσχυρο εκκλησιαστικό άνδρα. Δίπλα στον καλλιτέχνη βρίσκουμε τον γιατρό Καζάλα, έμπιστο φίλο και επικίνδυνη γνωριμία, αδελφό του θεολόγου Καζάλα που κάηκε στην πυρά. Οι συζητήσεις τους γίνονται το πεδίο όπου ο Αντρες φιλοσοφεί για το τρομακτικό μεγαλείο του Θεού, για το Καλό και το Κακό, για την αναζήτηση της αλήθειας, για το πώς ο καθένας διαλέγει τη θέση που του αναλογεί στον κόσμο.
«Πιστεύει η Ιερά Εξέταση ότι μαζί με το σώμα μπορούν να καούν και οι φωνές; Η Αγία Εκκλησία έκανε σπόρο το αίμα των μαρτύρων» παρατηρεί ο γιατρός Καζάλα ενώ θεραπεύει τον ασθενή καρδινάλιο, για να λάβει την αλαζονική απάντηση ότι η εξουσία της Εκκλησίας έχει το μονοπώλιο στην αλήθεια. Απέναντί του ο καλλιτέχνης Γκρέκο, φύση ευεπίφορη στην παρατήρηση και στην αφαίρεση, διατυπώνει νόμους με τη μορφή αφορισμών: «Ο φόβος χωρίζει τον κόσμο σε μέρη, αυτός είναι η αρχή της σοφίας». Ομολογεί πως «ο φόβος μου είναι εκείνος που ζωγραφίζει». Οι πίνακές του «κόβουν τον κόσμο στη μέση» και αποκαλύπτουν το εσωτερικό του. Αυτή είναι η αποστολή της τέχνης και ο Γκρέκο απεικονίζει τον Μεγάλο Ιεροεξεταστή όπως τον συγκράτησαν τα μάτια του μέσα από τον πυρήνα του φόβου: με φλογερά μεταξωτά κόκκινα άμφια σε σκούρο φόντο, σαν τη «ματωμένη φωτιά της Εκκλησίας» μέσα στη νύχτα.
Σε τούτο το σύντομο αφήγημα ο Αντρες φαντάζεται τις συνθήκες μέσα στις οποίες ο Γκρέκο ζωγράφισε την προσωπογραφία του Νίνιο ντε Γκεβάρα: την επίσκεψη του βοηθού του καρδιναλίου στο εργαστήρι του φημισμένου ζωγράφου στο Τολέδο, την προσταγή να παρουσιαστεί ενώπιον της Πανιερότητάς του, την ανησυχία του ασυμβίβαστου καλλιτέχνη, το ταξίδι στη Σεβίλλη, τη συνάντηση με τον πανίσχυρο εκκλησιαστικό άνδρα. Δίπλα στον καλλιτέχνη βρίσκουμε τον γιατρό Καζάλα, έμπιστο φίλο και επικίνδυνη γνωριμία, αδελφό του θεολόγου Καζάλα που κάηκε στην πυρά. Οι συζητήσεις τους γίνονται το πεδίο όπου ο Αντρες φιλοσοφεί για το τρομακτικό μεγαλείο του Θεού, για το Καλό και το Κακό, για την αναζήτηση της αλήθειας, για το πώς ο καθένας διαλέγει τη θέση που του αναλογεί στον κόσμο.
«Πιστεύει η Ιερά Εξέταση ότι μαζί με το σώμα μπορούν να καούν και οι φωνές; Η Αγία Εκκλησία έκανε σπόρο το αίμα των μαρτύρων» παρατηρεί ο γιατρός Καζάλα ενώ θεραπεύει τον ασθενή καρδινάλιο, για να λάβει την αλαζονική απάντηση ότι η εξουσία της Εκκλησίας έχει το μονοπώλιο στην αλήθεια. Απέναντί του ο καλλιτέχνης Γκρέκο, φύση ευεπίφορη στην παρατήρηση και στην αφαίρεση, διατυπώνει νόμους με τη μορφή αφορισμών: «Ο φόβος χωρίζει τον κόσμο σε μέρη, αυτός είναι η αρχή της σοφίας». Ομολογεί πως «ο φόβος μου είναι εκείνος που ζωγραφίζει». Οι πίνακές του «κόβουν τον κόσμο στη μέση» και αποκαλύπτουν το εσωτερικό του. Αυτή είναι η αποστολή της τέχνης και ο Γκρέκο απεικονίζει τον Μεγάλο Ιεροεξεταστή όπως τον συγκράτησαν τα μάτια του μέσα από τον πυρήνα του φόβου: με φλογερά μεταξωτά κόκκινα άμφια σε σκούρο φόντο, σαν τη «ματωμένη φωτιά της Εκκλησίας» μέσα στη νύχτα.
Αποσπάσματα και σχολιασμός από το βιβλίο του Στέφαν Αντρες, Ο Γκρέκο ζωγραφίζει τον Μεγάλο Ιεροεξεταστή (Mετάφραση Χ. Ε. Μαραβέλιας)_ www.tovima.gr
|
|
|
