Η Βενετία... η γαληνοτάτη, η Βασίλισσα της Αδριατικής... η πόλη μας. Σίγουρα στα χρόνια που ζούμε αισθάνεται κανείς ότι φτάνουμε στο τέλος μιας εποχής, όσο και να θέλουμε να κρυφτούμε και όσο και να προσποιούμαστε ότι όλα είναι όπως πρώτα όλοι το βλέπουμε ή το νιώθουμε στον αέρα πώς κάτι έχει αλλάξει. Ο απόλυτος θεός αυτής της πόλης, το Εμπόριο, ο λόγος που ανεγέρθηκε η πόλη εκεί που κάποτε ήταν βάλτοι, εκεί όπου κανείς δεν ήθελε να ζήσει, εκεί όπου η μόνη ελπίδα για κάτι καλύτερο ήταν η θάλασσα, φθίνει. Καινούργιες γαίες, παλιοί εχθροί και μια κούραση μετά από τόσα χρόνια αγώνων να κρατηθεί στην κορυφή, φέρνουν αυτή την αλλαγή. Όμως αυτά όλα είναι εφήμερα, αυτοκρατορίες έρχονται και πάνε όμως ένα πράγμα από τα έργα του ανθρώπου μένει στους αιώνες, η Τέχνη. Τα καράβια που δένουν στα λιμάνια μας που φέρνουν εξωτικά προϊόντα από δυσκολοπρόφερτα μέρη, μας φέρνουν ένα νέο είδος μέλλοντος, νέους καλλιτέχνες από παντού. Καλλιτέχνες καταξιωμένους στον τόπο τους προετοιμασμένους να τα αφήσουν όλα για να μάθουν από τους μεγάλους μαέστρους μας την ζωγραφική και όχι μόνο. Αυτοί οι καλλιτέχνες μας θα κάνουν το όνομα της Βενετίας αθάνατο στους αιώνες κι αυτοί οι μαθητές τους θα ταξιδέψουν την φήμη της σε μέρη μακρινά και θα την δοξάσουν. Ένας από αυτούς που έχει τραβήξει την προσοχή μας, έρχεται από το προπύργιο μας στην ανατολή, από την Κάντια. Αδύνατος, μελαχρινός με μια φωτιά στο βλέμμα του λιγομίλητος και ίσως κάπως απόμακρος ο Δομήνικος Θεοτοκόπουλος, ο Έλληνας, μαθητής του μεγάλου μας Τιτσιάνο και λάτρης του χρώματος όπως εκείνος, έχει γίνει δεκτός από τον κόσμο της τέχνης. Ο Τιντορέτο του άνοιξε της πόρτες του εργαστηρίου του, μια και μοιράζονται το ίδιο πάθος για τις επιμήκης μορφές και την ιδιαίτερη σύνθεση, ο Μπασάνο του δίδαξε την καινούργια του τεχνική ζωγραφικής με τεχνητό φωτισμό και τα νυχτερινά τοπία και ο Γκρέκο μαθαίνει, μαθαίνει, μαθαίνει… πάντα άπληστος και πάντα συγκεντρωμένος στο δρόμο που επέλεξε. Τα έργα του μας δείχνουν μια ιδιαιτερότητα που δεν έχει πλήρως κατακτηθεί, αλλά, όταν βρει πια τον δρόμο του, είμαστε σίγουροι ότι θα μεγαλουργήσει και αν αυτός ο δρόμος τον πάρει μακριά από την πόλη μας, που όπως μάθαμε θα συμβεί, η Βενετία θα χάσει, αλλά εκείνος θα την κουβαλά μέσα του όπως τόσοι και τόσοι άλλοι.
Έτσι θα ζήσει παντού και πάντα η φήμη της μέσω της τέχνης γιατί “Ars longa vita brevis”.
Aπό γράμμα του Τιτσιάνο προς το Φίλιππο Β’ (βασιλιά Ισπανίας)
…. Αν η Υμετέρα καθολική Μεγαλειότης θέλει να έχει ζωγραφικά αποτυπωμένη τη ζωή ολόκληρη του Αγίου Λαυρεντίου… εγώ θα καταβάλω κάθε φροντίδα να την εξυπηρετήσω. Και θα με βοηθήσουν για το σκοπό αυτό τόσο ο γιος μου και ταπεινός υπηρέτης της Μεγαλειότητάς Σας, Οράτιος, και μαζί μ’ αυτόν ένας άλλος πολύ ικανός μαθητής μου… Δεκέμβριος 2, 1567
ΕΠΙΒΑΤΗΣ ΠΑΛΙ Ο ΖΩΓΡΑΦΟΣ Με συγκίνηση ο αποχαιρετισμός Δεν υπάρχουν λόγια για να περιγράψω τη συγκίνηση των Βενετσιάνων που βρέθηκαν χτες, 15 Δεκεμβρίου 1570, στην αποβάθρα του ιππικού σταθμού για να αποχαιρετήσουν τις δεκάδες άμαξες που αναχώρησαν για τη Ρώμη (κάποιες από τις οποίες θα κάνουν μία ενδιάμεση στάση στην πανέμορφη πόλη της Φλωρεντίας ώστε να αποβιβαστούν κάποιοι επιβάτες). Στη συνέχεια, μετά από ένα κουραστικό αλλά όμορφο ταξίδι , θα φτάσουν στην πρωτεύουσα του Παπικού κράτους όπου θα τους υποδεχτούν οι υπάλληλοι της Ενετικής πρεσβείας εκεί, με σκοπό την εύρεση εργασίας και κατοικίας.
Στο πλήρωμα για την Ρώμη συναντήσαμε και τον Δομήνικο Θεοτοκόπουλο, ένα χαρισματικό ζωγράφο, φίλο του πασίγνωστου συλλέκτη μινιατούρων Τζούλιο Κλόβιο (Giulio Glovio). Ο νεαρός «Έλληνας» καλλιτέχνης που γεννήθηκε στον Χάνδακα της Κρήτης αποφάσισε στην ηλικία των 27 να μεταναστεύσει στην πόλη μας όπου και παρέμεινε για σχεδόν τρία συναπτά έτη. Εδώ συνέχισε τις σπουδές του και κατάφερε να αναπτύξει την έμφυτη επιδεξιότητά του στην ζωγραφική, την γλυπτική όπως επίσης και την αρχιτεκτονική. Τώρα πλέον, έτοιμος, να πραγματοποιήσει τα πιο φιλόδοξά του όνειρα ταξιδεύει προς τη Ρώμη.
Κλείνοντας, θα ήταν σημαντικό να αναφέρουμε πως εκτός από τον κ. Θεοτοκόπουλο, αρκετοί ακόμα νέοι με τον ίδιο τρόπο και για τον ίδιο λόγο μεταναστεύουν στη τέως πρωτεύουσα της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας για ένα λαμπρότερο μέλλον. Τους ευχόμαστε λοιπόν καλή σταδιοδρομία στην νέα τους ζωή.